2017-02-21

Ciekawostki ze świata symboli (4)


Narzekałam przed kilkoma dniami, że mam za dużo spraw na głowie; niedługo do listy dołączy kolejne tłumaczenie (młodzieżówka, trzeci tom bardzo fajnej, acz chyba niezbyt rewelacyjnie się sprzedającej serii). Gdybym mogła dać ogłoszenie "Czas odkupię" i pozyskać cenne godziny od ludzi, którym nie są potrzebne... Cóż, Michael Ende już wykorzystał ten pomysł w powieści Momo, tyle że Szarzy Panowie po prostu kradli cudzy czas, zamiast go kupować. Nie miałabym nic przeciwko temu, żeby zostać złodziejem czasu!

Tymczasem zaś - oto kolejna porcja ciekawostek ze Słownika symboli Juana Eduardo Cirlot, wynotowanych tym razem z haseł na literę D.

Delfin to symbol ocalenia z powodu legend o delfinach, które ratują tonących. Starożytni wyobrażali sobie też, że delfin jest najszybszy spośród zwierząt morskich, więc kiedy na emblematach widnieje delfin opleciony wokół kotwicy (też symbolu ocalenia), oznacza wstrzymanie pędu, czyli roztropność.

Deszcz symbolizuje zapłodnienie oraz oczyszczenie. W wielu mitologiach jest uważany za znak oddziaływania niebiańskich wpływów duchowych na ziemię.

Dmuchanie (bez zbereźnych skojarzeń!) było elementem obrzędów szamańskich. W pojęciu ludzi pierwotnych była to czynność pozwalająca tchnąć życie w coś albo powiększyć siłę czegoś.

Dolina to teren urodzajny, więc w odróżnieniu od pustyni (miejsca oczyszczenia), oceanu (początek życia, ale ludzie nie mogą w nim bytować) oraz wysokiej góry (strefa wiecznych śniegów i kontemplacyjnej ascezy) jest to symbol samego życia, miejsce przebywania pasterzy i kapłanów.

W wielu grobach egipskich znajdowano amulety w formie drabin; Ozyrysa określano epitetem "ten, który stoi u szczytu drabiny". Drabina była symbolem wstępowania do niebios oraz kultu przodków. Na godłach chrześcijańskiego rycerstwa często bywa wieńczona krzyżem, postacią anioła, gwiazdą lub kwiatem lilii.

Drewno to symbol matki; spalone symbolizuje mądrość i śmierć. Persowie uważali słoje w drewnie za rezerwuary ognia i witalności.

W Chinach drzewa i kwiaty symbolizują długowieczność oraz płodność. Szczególną estymą cieszą się bambus, śliwa i sosna, które są w stanie opierać się zimie (śliwa zakwitająca pomimo śniegu jest jednym z ulubionych motywów w sztuce chińskiej) i na obrazach często przedstawia się je razem. 

U Celtów drzewem świętym był dąb, u Skandynawów jesion, u Germanów lipa, w Indiach zaś figowiec. Drzewo jako takie symbolizuje nieśmiertelność, życie; w sztuce sakralnej różnych kultur było przedstawiane jako "oś świata".

Dziecko to symbol przyszłości, w przeciwieństwie do starca, który oznacza przeszłość. W alchemii dziecię w koronie lub stroju królewskim symbolizuje kamień filozoficzny.

Dzik wyobraża nieustraszoność i pęd ku samozniszczeniu, a także rozpasanie. W legendach celtyckich i galijskich zwierzę to ma jednak pozytywny charakter. Było wiązane z władzą druidów, podczas gdy niedźwiedzia łączono symbolicznie z władzą cywilną.

I na koniec - dźwięk dzwonu (którego kształt przywodzi na myśl sklepienie niebios) jest symbolem mocy stwórczej.

Obraz na dziś - Koho, Kwiaty śliwy i księżyc, dzieło z lat 30. XX wieku. To jeden z wielu wizerunków kwitnącej śliwy w sztuce chińskiej.





7 komentarzy:

  1. Anonimowy21.2.17

    Deszcz symbolizuje zapłodnienie
    Weź przestań,akurat za oknem leje.
    Drewno to symbol matki; spalone symbolizuje mądrość i śmierć - o,ciekawe,nie słyszałam.. Drabina była symbolem wstępowania do niebios oraz kultu przodków -o!
    Piękna ta śliwa.

    Chomik

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, mi też bardzo się podoba ten obraz. Gdybym umiała pisać haiku, to mógłby mnie natchnąć.

      Deszcz zapładniający glebę występuje jako motyw w wielu kulturach, bo sprawia, że rośliny rosną. Stąd wzięły się takie obrzędy, jak rytualne kopulowanie z kapłanką po to, żeby ziemia hojnie rodziła. Jeśli dobrze się orientuję, nasza rodzima Noc Kupały służyła temu samemu celowi.

      Usuń
  2. Anonimowy21.2.17

    U Pratchetta w "Złodzieju czasu" mnisi historii pobierali czas od istot, którym nie był potrzebny - na przykład od ryb. Poproś koty, może Ci trochę dadzą. ;-)
    Achika

    OdpowiedzUsuń
  3. Anonimowy22.2.17

    W końcu spanie i psocenie są ważniejsze niż ludzkie głupoty.


    Chomik

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A także wylizywanie futra dwadzieścia razy na dobę, medytowanie ze wzrokiem wpatrzonym w przestrzeń, tropienie i likwidacja łażących po domu pająków, drapanie w drzwi i meble, wskakiwanie do umywalki i wanny (tylko Sammet), wkurzanie drugiego kota oraz smęcenie człowiekowi, żeby dał jeść, i objadanie się :D

      Usuń
  4. Anonimowy23.2.17

    Piękne zajęcia!
    Ze strony chomika mniej wiece to samo, tylko bez pająków.Kiedyś pająk spotkał chomika i rozeszły się w dwie strony...Mycie pyszczka ze 100razy i błagalne patrzenie na człowieka,żeby wypuścił z klatki,bo trzeba sprawdzic spiżarkę za fotelem.No i bieganie na młynku..:)

    Chomik

    OdpowiedzUsuń