Ciekawostki ze świata symboli (2)

Czytam sobie dalej Słownik symboli pana Cirlot w nadziei, że karmiąc swój umysł intelektualną strawą, pobudzę go do generowania nowatorskich skojarzeń i ważkich treści (ha!), a w trakcie lektury wynotowuję wszystko, co mi się szczególnie spodobało. Poniżej – ciekawostki wypisane z haseł na literę B.

Frazer pisze, że w starożytności, kiedy jakieś miasto cierpiało od zarazy, wybierano kogoś zdeformowanego lub odrażającego, aby zapłacił za niedole gnębiące zbiorowość. Prowadzono takiego nieszczęśnika w odludne miejsce, gdzie dawano mu jeść, następnie siedem razy uderzano go w genitalia gałęziami drzew i spalano na stosie, zaś szczątki wrzucano do morza. (Co takiego tkwi w psychice tłumu, że zamordowanie kozła ofiarnego jawi nam się jako dobre rozwiązanie problemów? Socjobiologia pewnie zna odpowiedź, ale ja nie.)

A z bardziej optymistycznych rzeczy:

Baldachim to jeden z ośmiu symboli pomyślności w chińskim buddyzmie i alegoria godności królewskiej.

Bażanta uważano w Chinach za symbol światła i dnia; z kolei bocian był u Rzymian symbolem miłości synowskiej.

Bicz w sensie symbolicznym łączy w sobie cechy pętli i berła, oznaczających dominację i wyższość. Wyraża moc pętania i władania; w Egipcie był emblematem władzy faraońskiej oraz atrybutem bóstw burzy, gdyż kojarzono go z piorunem. Rzymianie zawieszali bicze na swych wozach tryumfalnych. 

Pierwotnym celem bohatera jest zwycięstwo nad samym sobą, dlatego w legendach germańskich herosi mają zwykle oczy węża.

Bród rzeczny symbolizuje granicę między dwoma stanami lub formami rzeczywistości, na przykład między jawą a snem.

Zwrotem „odszpuntować bukłak” Grecy określali oddawanie się uciechom miłosnym (prawda, że śliczne?) We wczesnym chrześcijaństwie to skojarzenie stało się oczywiście pejoratywne i bukłak zaczął symbolizować przewrotny umysł, nieczyste sumienie.

I wreszcie – but u starożytnych oznaczał wolność, gdyż boso chodzili niewolnicy.

Obrazek na dziś, a właściwie płaskorzeźba: cesarz Marek Aureliusz na wozie triumfalnym po zwycięstwie nad plemionami germańskimi. Nad jego głową unosi się skrzydlaty geniusz. Płaskorzeźba znajduje się obecnie w Muzeach Kapitolińskich.

Literatura:

Juan Eduardo Cirlot, Słownik symboli, przeł. Ireneusz Kania. Wydawnictwo Znak, Kraków 2001.

Wikipedia.